Επάνω του η Σφιγξ είναι πεσμένη
με δόντια και με νύχια τεντωμένα
και μ’ όλην της ζωής την αγριάδα.
Ο Οιδίπους έπεσε στην πρώτη ορμή της,
τον τρόμαξεν η πρώτη εμφάνισή της —
τέτοια μορφή και τέτοιαν ομιλία
δεν είχε φαντασθή ποτέ έως τότε.
Μα μ’ όλο που ακουμπά τα δυο του πόδια
το τέρας στου Οιδίποδος το στήθος,
συνήλθε εκείνος γρήγορα — και διόλου
τώρα δεν την φοβάται πια, γιατί έχει
την λύσιν έτοιμη και θα νικήση.
Κι’ όμως δεν χαίρεται γι’ αυτήν την νίκη.
Το βλέμμα του μελαγχολία γεμάτο
την Σφίγγα δεν κυττάζει, βλέπει πέρα
τον δρόμο τον στενό που πάει στας Θήβας,
και που στον Κολωνό θ’ αποτελειώση.
Και καθαρά προαισθάνεται η ψυχή του
που η Σφιγξ εκεί θα τον μιλήση πάλι
με δυσκολώτερα και πιο μεγάλα
αινίγματα που απάντησι δεν έχουν.
Η προσέγγιση
Το ποίημα εμπνεύστηκε ο Αλεξανδρινός, όταν διάβασε την περιγραφή της ζωγραφιάς του Γουσταύου Μορώ, Ο Οιδίπους και η Σφιγξ. Το συνέθεσε ο ποιητής το 1895, για να το αποκηρύξει αμέσως μετά.
Στο δρόμο του για την Θήβα ο Οιδίποδας συναντά την Σφίγγα. Το τέρας παραμόνευε και όταν πλησίασε ανύποπτος ο νέος, αυτή πετάχτηκε μπροστά του. Η θέα της τον τρόμαξε και πριν προλάβει να αντιδράσει βρέθηκε στο έδαφος και η Σφίγγα από πάνω του.
Όμως, παρά την σιγουριά που ένοιωθε, στην ψυχή του αισθανόταν ένα περίεργο σφίξιμο, λέει ο ποιητής, και άλλα πράγματα πιο τρομερά του προμηνούσε αυτή η περίεργη και δυσεξήγητη θλίψη, τα οποία ο νεαρός αδυνατούσε να ερμηνεύσει. Και όμως βαθιά μέσα του ήξερε ότι αυτά ήσαν πιο τρομαχτικά τα αινίγματα, είχαν να κάνουν με την ζωή του, με την ύπαρξή του και η μεγάλη μάχη θα δινόταν σε αυτό το πεδίο. Εκεί, στην Θήβα, θα κρινόταν η ευφυία του. Και αν αποτύγχανε σε αυτήν, θα κρινόταν τουλάχιστον η παλικαριά του. Αυτή η τελευταία σκέψη του έδωσε κουράγιο. Στο πεδίο της παλικαριάς ήταν σίγουρος πως θα νικούσε. Έδωσε την νικητήρια απάντηση στην Σφίγγα και σηκώθηκε όρθιος πάλι στα δυο του πόδια. Είδε το τέρας να γκρεμίζεται. Ο δρόμος μπροστά του άνοιξε και ο Οιδίπους συνέχισε την πορεία του για να αντικρίσει το πεπρωμένο του και να αναμετρηθεί μαζί του με μόνα όπλα του την παλικαριά και το φιλότιμό του.
Ο μύθος
Σύμφωνα με την Ελληνική μυθολογία η Σφίγγα ήταν ένα τέρας που έφερνε κακοτυχία και καταστροφή. Ο Ησίοδος μας λέει ήταν κόρη της Χίμαιρας και του Όρθρου ή κατά άλλους του Τυφώνος και της Έχιδνας. Περιγράφεται και εικονίζεται ως φτερωτό λιοντάρι με κεφάλι γυναίκας ή ως γυναίκα με πέλματα και στήθη λιονταριού, ουρά ερπετού και φτερά πτηνού. Το όνομά της προέρχεται από τη λέξη σφίγγω. Η Σφίγγα έτρωγε ωμό κρέας. Η εικόνα της φόβιζε τους ανθρώπους. Έτσι ο Παρθενοπαίος είχε την εικόνα της Σφίγγας στην ασπίδα του να φοβίζει τους εχθρούς του, όπως αναφέρει ο Αισχύλος στους επτά επί Θήβας
Πατρίδα της ήταν η Αιθιοπία. Στην Θήβα έφτασε μετά από εντολή της Ήρας και του Άρη, για να τιμωρήσει τοΛάιο και την γενιά του επειδή άρπαξε τον μικρό όμορφο Χρύσιππο. Στο όρος Φίκιον, που βρίσκεται, σύμφωνα με τον Παυσανία, κοντά στο ναό του Ιπποδέτη Ηρακλή και κοντά στην πεδιάδα του Τένερου κρυβόταν το τρομερό τέρας και τρομοκρατούσε όλη την περιοχή. Εκεί στεκόταν και ρωτούσε τους περαστικούς. Ποιο ήταν το αίνιγμα που έβαζε η Σφίγγα; Κατά τον Απολλόδωρο τον Αθηναίο της το είχαν εμπνεύσει οι μούσες και ήταν τούτο: «Ποιο είναι το ζώο, που έχει μια μόνο φωνή και στην αρχή είναι τετράποδο, ύστερα γίνεται δίποδο και τελικά τρίποδο;». Ο Διόδωρος ο Σικελιώτης αναφέρει ως εξής το αίνιγμα: «Ποιο είναι αυτό που είναι δίποδο, τρίποδο και τετράποδο ταυτόχρονα;». Ο μύθος λέει πως πολλοί, μη μπορώντας να λύσουν το αίνιγμα χάσανε τη ζωή τους. Ο Οιδίποδας σαν έφτασε δεν δυσκολεύτηκε καθόλου να λύσει το αίνιγμα. Μετά από αυτό η Σφίγγα είτε έπεσε και σκοτώθηκε είτε τη σκότωσε ο ίδιος ο Οιδίποδας.
Διαβάστε επίσης:
Το μεγαλύτερο και πιο εντυπωσιακό ταφικό μνημείο στην Ελλάδα αποκαλύπτεται βήμα βήμα στον αρχαιολογικό χώρο της Αμφίπολης
Πυρρίχιος ο Χορός των Θεών - Ντοκιμαντέρ
Ο Όμηρος και η άγνωστη ζωή του
Ανακάλυψαν φυλή στα παράλια του Πόντου που μιλάει αρχαία ελληνικά! (βίντεο)
Ενας μύθος για τους Έλληνες και τους Κινέζους. Μια ιστορία που αξίζει να γνωρίζετε
* Αν σας άρεσε το άρθρο κάντε ένα like και κοινοποιήστε το στους φίλους σας!
chryssablog
