1. Ντοπαμίνη (Αγκαλιάζοντας έναν καινούργιο στόχο)
Η προσμονή ανταμοιβής και επιβράβευσης ενεργοποιεί την έκλυση ντοπαμίνης. Όταν ένα λιοντάρι κυνηγάει μια γαζέλα, η ντοπαμίνη του βρίσκεται σε έξαρση απελευθερώνοντας την απαραίτητη ενέργεια για να κατορθώσει να την πιάσει. Οι πρόγονοί μας πλημμύριζαν από ντοπαμίνη όταν έβρισκαν κάποια πηγή με νερό. Το θετικό συναίσθημα βρισκόταν σε έξαρση πριν ακόμα πιουν από αυτή την πηγή. Η ανίχνευση σημαδιών ύπαρξης νερού ή η μυρωδιά μιας γαζέλας θέτει αυτόματα σε λειτουργία τη ντοπαμίνη. Η προσμονή επιβράβευσης ενεργοποιεί θετικά συναισθήματα στον εγκέφαλο των θηλαστικών και απελευθερώνει την ενέργεια που χρειάζονται για να κατακτήσουν την ανταμοιβή.
Η ντοπαμίνη επικεντρώνει την προσοχή μας σε πράγματα που ανταποκρίνονται στις ανάγκες μας.Το πως καθορίζονται οι ανάγκες μας, εξαρτάται από το μοναδικό τρόπο που ζει ο καθένας από εμάς. Κάθε φορά που εκλύθηκε ντοπαμίνη στο νεανικό μας παρελθόν οδήγησε στη σύναψη νευρώνων στον εγκέφαλο. Κατά την ενηλικίωση, είμαστε πλέον φτιαγμένοι να ανταποκριθούμε στις ανάγκες μας με τέτοιον τρόπο, ώστε να νιώθουμε καλά όπως ακριβώς νιώθαμε στο παρελθόν.
Η ντοπαμίνη ωθεί προς την αναζήτηση είτε ενός πτυχίου Ιατρικής είτε μίας θέσης πάρκινγκ. Επίσης, ωθεί προς την εμμονή στο κυνήγι πραγμάτων που ικανοποιούν τις ανάγκες μας, όπως ένα ανοιχτό μπαρ τις πρώτες πρωινές ώρες, το επόμενο επίπεδο σε ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι ή το να βρεις τροφή για το παιδί σου.
Μπορούμε να ενισχύσουμε τα επίπεδα ντοπαμίνης και καλής διάθεσης χωρίς συμπεριφορές που να βλάπτουν τον εαυτό μας. Αρκεί να θέσουμε έναν καινούργιο στόχο και να είμαστε συνεπείς ως προς τα μικρά καθημερινά βήματα που απαιτούνται για την πραγματοποίησή του. Ο εγκέφαλος μας θα μας ανταμείψει με μικρές δόσεις ντοπαμίνης κατά την ολοκλήρωση του κάθε μικρού σκαλοπατιού.
2. Σεροτονίνη (Πιστεύοντας στον εαυτό μας)
Πολλές φορές, οι άνθρωποι αναζητούν το σεβασμό με τρόπους που υπονομεύουν τημακροπρόθεσμη ευημερία τους. Προς την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, σημαντική είναι η ανάπτυξη πίστης στις δικές μας αξίες. Οι άνθρωποι γύρω μας πιθανότατα μας σέβονται χωρίς να μας το δείχνουν ανοιχτά. Καλό είναι να εστιάζουμε σε αυτό, παρά να ψάχνουμε ποιοι και γιατί δεν μας σέβονται. Εστιάζοντας κανείς στις αποτυχίες του, ρίχνει αυτόματα τα επίπεδα σεροτονίνης στον εγκέφαλο. Όλοι έχουμε επιτυχίες και αποτυχίες. Πολύ καλό είναι να συνηθίσουμε να εστιάζουμε στις νίκες μας. Ειδάλλως, θα υποφέρουμε από την απουσία σεροτονίνης.
3. Ωκυτοκίνη (Χτίζοντας συνειδητά εμπιστοσύνη)
Ο πόνος προκαλεί την έκκριση ενδορφίνης. Η ενδορφίνη προκαλεί ένα βαθύ αίσθημα ευφορίας, το οποίο καλύπτει τον πόνο που συνοδεύει την προσπάθεια. Στο ζωικό βασίλειο, η ενδορφίνη βοηθάει ένα πληγωμένο ζώο να ξεφύγει από το θύτη του. Βοηθούσε τους προγόνους μας να τρέξουν προς αναζήτηση βοήθειας όταν τραυματίζονταν. Η ενδορφίνη σχετίζεται άμεσα με την επιβίωση και όχι με τη διασκέδαση. Αν είσαι γεμάτος ενδορφίνη όλη την ώρα είναι δυνατό να αγγίξεις ένα πυρωμένο σίδερο ή να περπατήσεις με σπασμένα πόδια. Η ενδορφίνη όμως πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο σε επείγουσες καταστάσεις.
Το να προκαλέσεις ζημιά στον εαυτό σου (π.χ αυτομαστίγωμα) για να διεγείρεις την έκλυση ενδορφίνης είναι μια κακή στρατηγική από πρακτικής άποψης. Ευτυχώς, υπάρχουν δύο πιο ανώδυνοι τρόποι για να πετύχουμε κάτι τέτοιο: το γέλιο και η άσκηση. Και οι δύο τρόποι προκαλούν συσπάσεις στους μύες των σπλάχνων, προκαλώντας μία μέσης ισχύος ροή ενδορφινών. Βέβαια, ένα γνήσιο γέλιο δεν μπορεί να παραχθεί όταν το χρειάζεσαι. Όταν όμως πιστεύεις στη δύναμη του γέλιου και της άσκησης, δημιουργείς αρκετές ευκαιρίες ώστε να ενεργοποιηθεί η απελευθέρωση ενδορφίνης.
5. Κορτιζόλη (Επιβίωση και ύστερα ανάπτυξη)
Το να επιδιώξουμε την απελευθέρωση ουσιών που προκαλούν ευφορία όταν αισθανόμαστε άσχημα, με τη χρήση ναρκωτικών ή άλλων μεθόδων, ίσως είναι η χειρότερη λύση απειλώντας ακόμα και τη ζωή μας. Θα χάσουμε τις πληροφορίες που προσπαθεί να μας δώσει η κορτιζόλη, ενώ η χρήση ουσιών είναι σίγουρο ότι θα εμφανίσει παρενέργειες. Αυτός ο φαύλος κύκλος μπορεί να αποφευχθεί αν μάθουμε να δεχόμαστε τα κακά συναισθήματα από την απουσία των ορμονών της ευτυχίας. Δε σημαίνει απαραίτητα ότι κάτι πάει στραβά. Η κορτιζόλη είναι μέρος του μηχανισμού καθοδήγησης των θηλαστικών παρακινώντας μας να προσεγγίζουμε τα ωφέλιμα για εμάς και να αποφεύγουμε τους κινδύνους.
Χρειαζόμαστε ''λυπηρές ουσίες'' για να μας προειδοποιούν ενόψει πιθανών κινδύνων που μας απειλούν, όπως χρειαζόμαστε ''χαρούμενες ουσίες'' για να μας προειδοποιήσουν ενόψει πραγμάτων και καταστάσεων που θα μας ωφελήσουν. Αν μάθουμε να αποδεχόμαστε την κορτιζόλη μας, θα είμαστε πλέον ελεύθεροι από την ανάγκη να την καλύψουμε με επώδυνα μέσα (αλκοόλ, ναρκωτικά). Θα παίρνουμε καλύτερες αποφάσεις και θα καταλήγουμε να ζούμε με περισσότερες ''χαρούμενες ορμόνες''.
Φτιάχνοντας νέες χαρούμενες συνήθειες
Ο εγκέφαλος μας είναι στενά συνδεδεμένος με τις εμπειρίες του παρελθόντος. Κάθε φορά που αυξάνεται η συγκέντρωση των νευροχημικών ουσιών, οι νευρώνες δημιουργούν νέες συνδέσεις. Η εμπειρία μας ουσιαστικά ενεργοποιεί την απελευθέρωση ''χαρούμενων ουσιών'' με τον ίδιο τρόπο που απελευθερώθηκαν και στο παρελθόν.
Όταν είμαστε νέοι, οι νευρώνες μας οικοδομούν νέες συνάψεις εύκολα. Μετά τα 18, δεν είναι τόσο εύκολο να δημιουργηθούν νέες συνάψεις που να ενεργοποιούνται με καινούργιους τρόπους. Χρειάζεται αρκετή επανάληψη. Μπορούμε δηλαδή να επιλέξουμε μία χαρούμενη συνήθεια και να αρχίσουμε να την επαναλαμβάνουμε τακτικά. Με την πάροδο του χρόνου, οι νέες μας συνήθειες θα μοιάζουν τόσο φυσικές όσο αυτές που είχαμε από παιδιά. Και το πιο σημαντικό, θα έχουμε μείνει μακριά από επικίνδυνες χημικές ουσίες.
~ Μετάφραση - Απόδοση: Βλαδίμηρος Νικολάκης
~ Loretta Graziano Breunin
Διαβάστε επίσης:
Shea butter-Karite butter-Vitellaria paradoxa
Ενα μήλο την ημέρα κρατά μακρυά μας τους γιατρούς αλλά και την ατροφία των μυών
Ο ύπνος καθαρίζει τον εγκέφαλο από τις τοξίνες της ημέρας.........!!!!!!!
Τόνωση και ενίσχυση του ανοσοποιητικού μας με καρπούς κουφοξυλιάς
ΙΠΠΟΦΑΕΣ: Το αρχαίο φυτό θαύμα
* Αν σας άρεσε το άρθρο κάντε ένα like και κοινοποιήστε το στους φίλους σας!
elsito.gr
psychologytoday.com
antikleidi.com
*Οι πληροφορίες που παρέχονται στο blog αυτό έχουν καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα και δε μπορούν να αντικαταστήσουν τη γνωμάτευση ή την επίσκεψη σε γιατρό ή σε άλλον ειδικό της υγείας
