Ως πολιτικός άνδρας αγωνίσθηκε κατά του δικτατορικού συστήματος διακυβέρνησης,που επέβαλεε η "ολιγαρχία των χιλίων" και κατώρθωσε να το ανατρέψει: "Ο Εμπεδοκλής και το τψν χιλίων άθροισμα κατέλυσε συνεστώς επί τρία έτη"(Διογ. Λαέρτιος 8,66 ).Ωστόσο,όταν οι Ακραγαντίνοι του προσφέρουν το βασικό αξίωμα,εκείνος το αποποιείται,διότι ήταν διαφορετική η αποστολή που είχε να εκτελέσει.Με πολλούς πιστούς οπαδούς περιφέρεται στις πόλεις,όπου διδάσκει,φιλοσοφεί,μελετά τα προβλήματα,θεραπεύει αρρώστους κλπ.Ο ίδιος προσωπικώς αρνείται την δημοκρατική ισότητα.Φθάνει μάλιστα μέχρι του σημείου,αισθανόμενος την πνευματική του υπεροχή έναντι των άλλων,να ζητά,να θεωρείται από τους συμπολίτες του ως Θεός "και δόξαν περί αυτού κατασχείν ως περί θεού βουλόμενος"(Σουίδας)και σαφέστατα στο απόσπασμα του 112 του έργου "Καθαρμοί" όπου λέει ο ίδιος,ότι είναι Θεός και όχι θνητός : "εγώ δ'ημίν θεός άμβροτος ουκέστι θνητός".
Τελικά οι συμπολίτες του,δημοκρατικότατα φερόμενοι,όχι μόνο τον εξώρισα,αλλά παρά τις συγκινητικές προσπάθειες του αρνήθηκαν να τον αφήσουν να επιστρέψει στον Ακράγαντα.Έτσι πέθανε εξορισμένος στην Πελοπόννησο : "Ύστερον μέντοι αντέστησαν αυτού τη καθόδω οι των εχθρών απόγονοι.Διόπερ εις Πελοπόννησον αποχωρήσαν ετελεύτησεν"(Διογ. Λαέρτιος 8,67).
Ειδικότερα για τα άψυχα όντα ο Εμπεδοκλής δίδαξε ότι αρχικά ήταν όγκοι,δίχως συγκεκριμένη εμφάνιση,αλλά με την πάροδο του χρόνου εξελίχθηκαν προς ορισμένες μορφές.Σπουδαία υπήρξε η περί γνώσεως διδασκαλία του Εμπεδοκλή,κατά την οποία γνωρίζουμε κάτι,από το όμοιο του που υπάρχει μέσα μας.Πρόκειται για την θεωρία της "εναισθήσεως" κατά την οποία το υποκείμενο αναγνωρίζει το αντικείμενο,από τα μαοιβαίως όμοια ενυπαρχούσας ποιότητας.Ο Εμπεδοκλής μάλιστα παραστατικά διατύπωσε την θεωρία της εναισθήσεως λέγοντας,ότι με την γη,που βρίσκεται μέσα μας γνωρίζουμε την γη,με το ύδωρ το ύδωρ,με την στοργή στοργή κλπ "γαίη μερ γαρ γαίαν όπωπαμε,ύδατι δ'ύδωρ,στοργήν δε στοργή".
Ωστόσο ο Εμπεδοκλής δεν είναι μονιστής.Πίστευε στον δυισμό,γεγονός που εύκολα αποδεικνύεται,αν λάβει κανείς υπ'όψιν του,ότι δεχόταν παραλλήλως προς την ύπαρξη του υλικού κόσμου και το βασίλειο των μακαρίων πνευμάτων,των δαιμόνων,όπως ονομάζουμε τις ψυχές.Οι δαίμονες αυτοί είναι αθάνατοι και ζούν πανευτυχείς στην δική τους κοινότητα.Αν όμως εκεί διαπράξουν κάποια αμαρτία εκπίπτουν τότε από το ανώτερο βασίλειο των δααιμόνων,στον υλικό κόσμο,εισέρχονται στα σώματα ζώων,φυτών ή ανθρώπων και είναι υποχρεωμένοι να περιπλανώνται στο λιβάδι της συμφοράς( Άτης λειμώνα) μέχρις ότου εξαγνισθούν.
Τέλος ο Εμπεδοκλής ,θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε,ότι κατά κάποιον τρόπο είναι συμφιλιωτής του Ηρακλείτου και του Παρμενίδη.Του ενός,που υποστήριξε την αιώνια κίνηση και του άλλου,που υποστήριξε την αιώνια ακινησία.
Ως προς την φυσιογνωμία του Εμπεδοκλή,συνδυάζονται με μεγαλοπρεπή σύνθεση η επιστημονική σκέψη με τον μυστικισμό.Σχετικά με το υπερφυσικό μέρος της προσωπικότητας του φιλοσόφου χαρακτηριστική είναι η πεαγγελία του,προς τον μαθητή του Παυσανία,στο οποίο υπόσχεται,ότι μέσω της διδασκαλίας του θα μάθει φάρμακα κατά των ασθενειών και του γήρατος,θα είναι σε θέση να τιθασεύει την δύναμη των ανέμων,μέχρι και ψυχές από τον Άδη ακόμη θα μπορεί να επαναφέρει στην γη"φάρμακα δι'όσσα γεγάσι κακών και γήρατος,άλκαρ πεύση..Παύσης δ'ακαμάτων ανέμων μένος...άξεις δ'εξ Αίδαο καταφθινομένου μένος ανδρός.."(111).
Προσέτι ο Εμπεδοκλής πιστεύει στην μετεμψύχωση,την οποία ποιητικώτατα αποδίδει με τους ακόλουθους στίχους "ήδη γαρ ποτ'εγώ γενόμην κουρός τε και κόρη τε θάμνος τ'οιωνός τε και έναλος έλλοπς ιχθύς"(117).Δηλαδή έως τα τώρα κάποτε έχει υπάρξει και ως νέος και ως νέα και ως θάμνος και ως πτηνό και ως άφωνος ιχθύς καταδυόμενος στην θάλασσα.
Μέσω των συνεχών μετεμψυχώσεων εξαγνίζεται ο άνθρωπος και μετατρέπεται σε μάντη,ιατρό,άρχοντα και τελικά θεοποιείται.Θρυλικός πάντως υπήρξε ο θάνατος του,ο οποίος,όπως μας διέσωσε ο Διογένης ο Λαέρτιος,συνέβη ως εξής:Αφού ανέστησε άπνουν γυναίκα ονόματι Πανθεία παρέμεινε την νύχτα πλησίον του βωμού,όπου έκανε θυσία στους θεούς.Εκεί,τα μεσάνυχτα ακούστηκε ισχυρή φωνή,η οποία κάλεσε τον Εμπεδοκλή και συγχρόνως όπως διηγήθηκε ένας υπηρέτης αυτόπτης μάρτυς,ξεχύθηκε ουράνιο φως.Ο δε Εμπεδοκλής χάθηκε και κανείς πλέον τον είδε από τότε.
* Αν σας άρεσε το άρθρο κάντε ένα like και κοινοποιήστε το στους φίλους σας!
Πηγή
